Imane Belguenani bevraagt de minister rond de OCMW's

Mondelinge vraag van mevrouw Imane Belguenani, Brussels Parlementslid, aan mevrouw Elke van Den Brandt, collegelid bevoegd voor Welzijn en Gezondheid, m.b.t. “het aantal sancties voor niet naleving van het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie in de 19 Brusselse OCMW’s”.

De Pano-reportage op VRT heeft naast problemen i.v.m. ‘cliëntelisme’ ook tal van andere problemen blootgelegd binnen de functionering van de Brusselse OCMW’s. Eén daarvan is het ontbreken van activeringsbeleid bij toekenning van leeflonen.

Laten we eerste teruggrijpen naar de wet van 26 mei 2002. “Elke persoon heeft recht op maatschappelijke integratie. Dit recht kan (…) bestaan uit een tewerkstelling en/of een leefloon, die al dan niet gepaard gaan met een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie”. De wet stelt bovendien als voorwaarde voor het leefloon “werkbereid, tenzij dit om gezondheids- of billijkheidsredenen niet mogelijk is”.

In 2015 werd onder bevoegd federaal minsister Willy Borsu bovendien het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie (in Brussels jargon beter bekend als de PIIS) grondig hervormd. Niet enkel werd er nu uitdrukkelijk gesteld dat de PIIS “bij voorkeur betrekking (moet) hebben op de inschakeling in het beroepsleven, of, bij gebrek daaraan, op de inschakeling in de maatschappij”. De toevoeging van ‘bij voorkeur’ stelde de prioriteit duidelijk. Activering is wat de federale wetgever voorstond. De PIIS werd in 2016 ook veralgemeend en verplicht voor alle nieuwe leefloners. De OCMW’s kregen om die grootschalige en ambitieuze hervorming door te voeren, aanzienlijke financiële middelen om personeel aan te werven dat moest instaan voor de naleving van de PIIS.

Wat de naleving van de PIIS betreft moeten we nog even terug naar de wet: “Indien de betrokkene, na aanmaning, de verplichtingen die in het contract betreffende een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie, (…), zonder wettige redenen, niet naleeft, kan de uitbetaling van het leefloon na het advies van de maatschappelijk werker belast met het dossier, geheel of gedeeltelijk worden geschorst voor een periode van ten hoogste één maand. In geval van herhaling binnen een termijn van ten hoogste één jaar, kan de uitbetaling van het leefloon voor een periode van ten hoogste drie maanden worden geschorst”. Dus naast het feit dat het centrum een leefloon kan weigeren, of intrekken, bij gebrek aan werkbereidheid, kan het centrum bij niet-naleving van de PIIS ook gerichte en tijdelijke sancties geven, om de activering te bewerkstelligen.

Dit is federale wetgeving. Maar de ULB-studie van december 2023 (Vers un rapprochement des pratiques des CPAS à Bruxelles? van Juliette Van Ypersele, Daniel Dumont en Emmanuel Slautsky), door uw diensten besteld, is duidelijk: de voogdij van de GGC is ook bevoegd voor het leefloon (dus een federale materie). “Partant, la COCOM est compétante pour exercer un contrôle de tutelle sur des actes des CPAS bruxellois y comprise n matière de droit à l’intégartion sociale et de droit à l’aide sociale, quand bien même la compétence matérielle dans ces matières relève de l’Etat fédéral”.

1. Welke initiatieven hebben de diensten van de GGC genomen om hun toezicht op de toepassing van de wet van 26 mei 2002 op de toekenning van het leefloon en de opvolging van het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie uit te oefenen tijdens de afgelopen legislatuur?
2. Beschikt de GGC over gegevens over het aantal geïndividualiseerde projecten voor maatschappelijke integratie die in de 19 OCMW’s hebben geleid tot een integratiecontract (art. 60), een contract bepaalde duur of in een contract voor onbepaalde duur?
3. Hoeveel leeflonen werden ingetrokken in de 19 OCMW’s op basis van gebrek aan werkbereidheid tijdens de afgelopen legislatuur (Art 3, 5°)?
4. Hoeveel sancties werden er toegepast voor niet-naleving van het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie in de 19 Brusselse OCMW’s de afgelopen legislatuur (Art 30 §2).
5. Heeft de GGC als voogdij inzicht op hoe de personeelsmiddelen voor de opvolging van de naleving van de PIIS de afgelopen jaren werden ingezet in de 19 OCMW’s? Werden ze ingezet om de activering te bevorderen en de naleving van het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie ook te controleren? 

Imane Belguenani
17 december 2024